Ouderbetrokkenheid stimuleren

Ouderbetrokkenheid stimuleren. Noodzakelijk of overbodig?

(Door Hellen) Ouderbetrokkenheid stimuleren. Noodzakelijk of overbodig? Welke rol hebben ouders eigenlijk? Sinds ik in het onderwijs werk, valt mij iets op aan de interactie tussen ouders van leerlingen en school.

Ouderbetrokkenheid stimuleren

Praktische informatie

Als leerkracht krijg je voor elk schooljaar een leerlinglijst met praktische gegevens over de leerlingen. Telefoonnummer, adres enzovoort. Wat er vaak ontbreekt op een leerlinglijst is informatie over de ouders. Hoe de ouders heten, wat hun werkdagen zijn, bijvoorbeeld.

In de leerlingprofielen staat er wel wat informatie over de ouders, bijvoorbeeld wel of niet gescheiden. In sommige plannen staan de ouders alleen aangeduid als ‘moeder’en ‘vader’. Geen voornaam, maar wel een geboortedatum.

In verslagen waarin één van de ouders (of beide) in vermeld wordt, wordt vaak ‘moeder’ of ‘vader’ geschreven.
Op telefoonlijsten van leerlingen staat ook vaak: telefoonnummer moeder… vader..

Lees ook: HOE JE JE KIND THUIS VOORUIT HELPT IN DE ONTWIKKELING

Onpersoonlijk

De meest onpersoonlijke vorm van een persoonsaanduiding is toch echt met stip op nr.1. ‘Moeder’ en ‘Vader’. De ouderbetrokkenheid stimuleren begint, naar mijn inziens, al bij de manier waarop ouders worden aangeduid in verslagen. Moeder en vader zijn vreselijk afstandelijke bewoordingen als het gaat om verslaglegging.

Wat is de reden dat er vaak gekozen wordt voor die termen i.p.v. de naam? Omdat het in het verslag niet om de ouders gaat maar om de leerling? Privacy? Bewuste keus om die afstand neer te zetten?

Wat de reden ook is, of waarvan men aanneemt dat het de reden is… In mijn ogen gaat het stimuleren van betrokkenheid daar al de mist in. Desbetreffende ouders lezen de verslagen ook. Zij zien dus in een verslag wat over hun kind gaat, zichzelf alleen aangeduidt als ‘moeder’ ‘vader’. Daardoor voelen zij zich waarschijnlijk gevoelsmatig niet aangesproken, wat heel anders kan zijn als ouders met de namen worden aangeduidt.

Verbonden met de ouders of verzorgers

Een leerling is geen volledig zelfstandig individu, zeker niet als ze de basisschool leeftijd hebben. De leerling is nog heel sterk verbonden met de ouder(s) of verzorgers. Ze zijn nog afhankelijk. De invloed van ouders/verzorgers is dus heel groot.

Betrokken bij het leertraject

Wat maakt dan dat ouders over het algemeen niet veel betrokken worden bij het leertraject van de leerlingen? Buiten de gebruikelijke 10 minuten gesprekken, hier en daar een telefoontje (vaak als er iets niet goed is gegaan), de verslagen (die overigens vaak voor ouders te ingewikkeld zijn), en een informatie stroom zoals via Klasbord.

School en thuis kunnen niet worden gezien als twee losse elementen. School en thuis zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden door de leerling. Beide elementen hebben invloed op de leerling.

De ouders / verzorgers zijn het fundament van elk kind. Een fundament waarover de ouders controle hebben. De leerkracht sluit aan door bovenop het fundament bouwstenen neer te leggen, om zo steen voor steen te bouwen aan de toekomst van het kind. Als er geen fundament is, heeft het weinig nut om ‘stenen’ neer te leggen.. De stenen zullen omvallen, niet op de juiste plek terechtkomen of zelfs breken.
Als er een fundament ontbreekt, zullen er evengoed enkele ‘stenen’ op de juiste plek in de ontwikkeling terechtkomen. Daar is een leerkracht voor geschoold, om kinderen vaardigheden aan te leren en kennis te laten ontwikkelen. Toch zullen die stenen minder stabiel en minder gelijkmatig op hun plek komen dan de bouwstenen die op een fundament terecht komen.

Lees ook: HOE JE MAKKELIJK, SNEL EN VEILIG FOTO’S KUNT DELEN MET OUDERS

Maak ouders belangrijk

Met andere woorden.. Als leerkracht kun je het maximaal haalbare uit een kind halen als je er bewust van bent hoe belangrijk ouders daar in zijn. Als ouders een positief beeld van school hebben, brengen zij dit (bewust en onbewust) over op hun kind.

Zodra ouders het gevoel hebben te worden betrokken bij de opbouw van de toekomst van hun kind, zullen zij (over het algemeen) hun best doen om hun kind te stimuleren. Ouders kunnen daar verschillend mee omgaan, zoals eigenlijk met alles. De ene ouder staat er bijvoorbeeld voor open om thuis wat extra herhaling van lesstof aan te bieden in de vorm van huiswerkopdrachtjes, de ander wil daar niks van weten of is daar niet toe in staat.

Iedere ouder heeft een eigen beeld, verwachting, wens of doel t.o.v. het hebben van contact met leerkracht. Vraag daar eens naar, en kom daar ook aan tegemoet waar mogelijk.

Brug maken

Maak een brug tussen school en thuis door bijvoorbeeld een ouder- en kindgesprek te voeren. Toon ook interesse in de ouders.
Versterk ouders i.p.v. ze in een kindrol te drukken door ze direct of indirect aan te spreken op hoe zij opvoeden. Vraag ook eens aan ouders hoe zij situaties thuis aanpakken, zonder hen het gevoel te geven dat zij worden verhoord.

Met een open houding en positieve insteek kom je als leerkracht vaak al ver. Sta open voor suggesties van de ouders als het gaat om het omgaan met gedragingen die onwenselijk in de klas zijn.

Ouders waarbij het moeilijk is om contact mee te krijgen, hebben vaak negatieve ervaringen in het onderwijs. Misschien ontwijken ze liever het contact, omdat zij in het verleden alleen maar contact met een leerkracht kregen zodra het fout ging in de klas. Juist die ouders zijn heel gevoelig voor een autoritaire manier van communiceren. Geef ze niet het gevoel dat je ze veroordeeld. Luister naar wat ze te zeggen hebben en neem dit serieus.

Betrek ouders bij schoolactiviteiten, laat ouders in de klas eens vertellen over hun hobby, organiseer een ochtend waarin ouders meedraaien met de klas volgens de normale structuur. En zo zijn er nog veel meer manieren om de ouderbetrokkenheid te stimuleren.

Het is bijna 2017. een nieuw jaar met nieuwe kansen.

Uitgelichte foto: Shutterstock