Expliciete directe instructie maakt je lessen beter. De perfectionist in mij klappert met de oren als ik dit hoor. Ook bij kleuters kan ik het (deels) inzetten. Hoe ik expliciete directe instructie inzet in de kleuterklas
Recensie
Ik ben een spons als het gaat om informatie over goed les geven. Ik ben een perfectionist en het kan altijd beter. Het Directe Instructiemodel kende ik al en had ik redelijk in de vingers door de Pabo en huidige school. Expliciete directe instructie gaat nog een stapje verder. Daar wilde ik graag meer van weten!
Voordat ik het boek las, kwam bij mij wel de vraag op of het ook bij de kleuters in te zetten is. De inhoud van het boek gaf me al een antwoord. Er staan namelijk heel veel voorbeelden in van de klassen waar het ingezet wordt, ook kleuterklassen. Wat fijn om te lezen! De voorbeelden maken de theorie echt duidelijker.
Het boek is wel wat langdradig. Om het je goed uit te leggen worden de aangeboden stappen je heel duidelijk uitgelegd. Zeker als je het directe instructie model al kent, kun je best wat sneller door het boek gaan. Maar je zult zeker merken dat je er tips uit kan halen om je lessen te verbeteren.
Een grote vraag waar ik nog geen antwoord op heb: wat doe je met leerlingen die meer aan kunnen? Laat je die alvast vooruit werken bijvoorbeeld? Bied je hen iets anders aan? Een vraag waar naar mijn idee het boek onvoldoende antwoord op geeft.
Hoe ik expliciete directe instructie inzet in de kleuterklas
Lees ook: EDI bij kleuters: ja of nee?
Ik gebruik niet alle onderdelen van de expliciete directe instructie in de kleuterklas. Veel lesstof behandel ik spelenderwijs, wat meer bij kleuters past. In het model, goed te zien in het lessjabloon sla ik bijvoorbeeld de zelfstandige verwerking over. In het voorbeeld in het boek wordt er gebruik gemaakt van een werkblad. Werkbladen gebruik ik alleen als voorbereiding op groep 3 en niet met het doel om lesstof te verwerken.
Toch heb ik er voor mijn kring wat punten uitgehaald, waardoor mijn lessen wel zijn verbeterd.
1. Ik controleer vaker het begrip.
Kleuters leren door te doen. Ik leg kort iets uit en de kinderen gaan er allemaal tegelijkertijd mee aan de slag. Vervolgens controleer ik het begrip.
Een voorbeeld:
Het doel is hardop tellen vanaf een bepaald getal. Ik laat het getal op de getallenrij zien en tel zelf hardop door. Ik vertel dat ik het cijfer goed in mijn hoofd neem en daarna verder tel.
Daarna laat ik een getal zien samen met de klas tellen we hardop verder. Hierna controleer ik het begrip door een paar kinderen hardop te laten verder tellen.
2. Denktijd bieden
Als ik de kinderen een vraag stel, laat ik ze eerst even nadenken over het antwoord om vervolgens een leerling te kiezen die het antwoord mag geven. Hierdoor zijn alle kinderen geactiveerd en krijgen ze ruimte om zelf rustig na te denken.
3. Beurtenbakje
Ik heb een bakje met de geplastificeerde namen van de kinderen erin. Als ik een vraag heb gesteld, geef ik de kinderen even bedenktijd. Vervolgens trek ik er een naam van een kind uit dat de beurt krijgt. Alle kinderen zijn geactiveerd, want hun naam kan uit het bakje komen. Iedereen kan een beurt krijgen, dus ook de kinderen die misschien moeite hebben met het antwoord. Als ze het niet lukt om antwoord te geven, laat ik een ander kind antwoorden en kom ik terug bij de vorige leerling om het antwoord te laten herhalen.
Ik laat vaak bewust de namen van de kinderen van groep 1 in het bakje zitten. Het blijkt dat ook groep 1 kinderen geactiveerd in de kring zitten en vaak ook nog het juiste antwoord weten.
Bij wat ingewikkeldere vragen sjoemel ik wel eens om de kinderen ook uit te kunnen dagen. Ik geef ze dan ‘gewoon’ een beurt of ik zoek hun naam snel op in het bakje. Met dit beurtenbakje ben ik dus heel blij. De kinderen leren ook nog eens snel hun naam of die van een ander te herkennen.
4. Lesdoelen
Bij elke kring vertel ik het doel. Bijvoorbeeld: na deze les kunnen we het juiste aantal pilletjes in het pillenpotje doen (bij het thema ziek zijn). We tellen samen hardop terwijl we de pillen in het bakje doen.
Na de les is zo’n concreet doel ook goed en snel te evalueren.
Lees ook het blog over EDI 2.0.
Wat wil ik nog oppakken?
Het begrip schoudermaatje, een maatje om mee te overleggen, wil ik vaker inzetten. Bijvoorbeeld tijdens de weekendkring. Ik merk dat het bij mij in de kring vaak nog eenrichtingsverkeer is. Dat kan nog verbeteren dus. De wisbordjes lijkt me ook mooi voor de kleuters om in te zetten. Zo kunnen ze nog meer zelf aan de slag en zelf de leerstof visualiseren. Ik had bijvoorbeeld bij het pillen in het potje kunnen doen alle kinderen een bepaald aantal pilletjes laten tekenen op het wisbordje. Zo kon ik meteen zien of het lesdoel bij iedereen was behaald.
Ik vind het boek voor elke leerkracht fijn om je lessen te kunnen verbeteren, ook voor kleuterleerkrachten dus.
Nog meer lezen?
Juf Janneke en Juf Linda schreven ook een review van het boek.