Door Suzanne. iPads zijn in mijn kleuterklas altijd erg in trek. Een kleuter die niet weet wat een iPad is of wat je ermee kunt is inmiddels een unicum. De digitalisering van de maatschappij is al op jonge leeftijd van grote invloed. Maar hoe ga je verantwoord om met iPads in de kleuterklas?
iPads in de kleuterklas
Werken met iPads zorgt bij veel leerlingen voor een hoge mate van betrokkenheid. Als leerkracht vind ik het belangrijk dat de iPad iets toevoegt aan mijn onderwijs. In de klas worden dus niet vrijblijvend filmpjes gekeken op YouTube of spelletjes gespeeld.
Dat veel kinderen als antwoord ‘de iPad’ geven als ik vraag waar ze het liefst mee spelen, vind ik zorgwekkend. Het is juist zó belangrijk dat kinderen spelen en ontdekken met concrete materialen, handelend bezig zijn.
Om die reden zoek ik in mijn klas naar een gezonde balans tussen handelend bezig zijn en werken met digitale middelen.
Schermtijd
Veel ouders, maar ook leerkrachten, vragen zich af hoe het nu zit met schermtijd bij kinderen. Op internet vind je veel uiteenlopende meningen over dit onderwerp. Wat is ‘normaal’? Hoe maak je goede afspraken?
Wat onderzoek op internet geeft wat richtlijnen met betrekking tot schermtijd bij kleuters. De meeste meningen geven aan dat 4- tot 6-jarige per dag ongeveer 4 keer 10 tot 15 minuten schermtijd mogen hebben.
Wanneer kinderen tijdens het speelwerkuur kiezen voor de iPads, zetten we daar een timetimer bij. Ik zet de timer op 20 minuten en na die 20 minuten wordt er gewisseld. Ze mogen maar één keer per dag de iPad kiezen en omdat alle kinderen dat graag willen, komen ze ook niet dagelijks aan de beurt. De 20 minuten gaan lopen zodra het speelwerkuur begint, dus de kinderen zijn maximaal een kwartier effectief met de iPads bezig.
Zoals gezegd vind ik het belangrijk dat er een balans is tussen schermtijd en handelend bezig zijn. Ik maak vaak een combinatie, zodat er ook niet enkel een kwartier lang naar een scherm wordt gestaard.
Werken met QR-kaarten
De kleuters weten bij ons allemaal wat een QR-kaart is en wat je ermee kunt doen. Ik zoek bij de thema’s passende verhaaltjes, liedjes, filmpjes en spelletjes.
Vaak combineer ik het werken met QR-kaarten met een onderzoeksverslag, waarop de kinderen ook tekenen wat ze over een onderwerp hebben ontdekt.
Instructiefilmpjes
Op de website van meester Sander kun je verschillende instructiemuren vinden. De kinderen scannen een QR-code op de muur en komen zo bij een instructiefilmpje. In de filmpjes legt meester Sander uit hoe je iets vouwt of knutselt. De kinderen volgen de instructie en kunnen het filmpje zelf stop zetten of terug spoelen om iets opnieuw te bekijken. Er zijn instructiemuren bij verschillende thema’s zoals lente, voertuigen en kerst.
Kleurplaten met augmented reality
De kleurplaten die je vindt bij Quiver zijn echt fantastisch! De kinderen kleuren de kleurplaat en scannen vervolgens met de Quiver-app hun plaat. Hun kleurplaat begint te bewegen en komt tot leven. De kinderen in mijn kleuterklas blijven zich erover verwonderen. Dat hun tekening uiteindelijk echt wordt, geeft een extra stimulans om nog mooier en netter te kleuren.
Echt een aanrader!
De bouwhoek
In de bouwhoek maken kinderen vaak de mooiste bouwwerken en hoewel ze best even mogen blijven staan, moeten ze uiteindelijk toch weer afgebroken worden.
De kinderen mogen zelf een foto maken met de iPad en die foto plakken ze in hun plakboek. Op die manier blijft hun bouwwerk altijd bewaard.
Voor de slimme kleuters maak ik daar nog een opdracht aan vast. Zij maken bij hun bouwwerk ook een bouwtekening. Die bouwtekening kunnen ze een volgende keer weer gebruiken om hun bouwwerk nog eens te bouwen.
Foto’s maken
Naast de foto’s die we in de bouwhoek maken, gebruiken we de iPads in de kleuterklas ook om foto’s te maken van knutselwerkjes, moeilijke taakjes of andere bijzondere momenten die kinderen vast willen leggen.
De foto’s komen allemaal in de plakboeken van de kinderen. Het ouderwetse plakboek is daardoor niet meer alleen gevuld met werkjes in het platte vlak, maar ook de carnavalswagen en de schudbollen van klei zitten erin.
Apps
Naast bovengenoemde activiteiten werken we in de kleuterklas ook met apps. Er zijn talloze apps verkrijgbaar voor kleuters.
Een aantal apps die ik zelf gebruik:
- De kralenplank- app van meester Dennis:
Een leuke gratis app waarop kinderen hun eigen digitale kralenplank kunnen maken en die vervolgens in het echt maken. Of andersom natuurlijk. Mogelijkheden genoeg met de kralenplank. - iMotion:
Met deze app maak je zelf je eigen stopmotion filmpje. We hebben daar nog niet zo vaak mee gewerkt, dus dat vraagt nog wel enige begeleiding van de leerkracht. Maar wat zijn de kinderen trots als ze hun eigen filmpje terug kijken. - Prentenboek apps:
Er komen steeds meer apps bij prentenboeken op de markt. Ze zijn meestal niet gratis, maar wel erg leuk om naast het boek te gebruiken. Zo is er een app van Rupsje Nooitgenoeg en van Boer Boris gaat naar zee. Zeker de moeite waard om eens te bekijken als je die boeken in de klas voorleest.
Materialen bij de iPad
Er zijn tegenwoordig heel veel materialen te vinden die je kunt combineren met een app. Een aantal veelgebruikte materialen bij kleuters:
- Kiene Klanken van Educo; dit is een prachtige set van alle klanken die je in combinatie met een app gebruikt. Kinderen leren verschillende klanken met behulp van de interactieve stempels.
- Bee-bot en Blue-bot; met een Bee-bot leren kinderen de basis van het programmeren. Ze geven de Bee-bot opdrachten om een route te lopen. De nieuwste versie van de Bee-bot kan zelfs praten. Leerlingen leren logisch denken, testen en evalueren.
- Augmented reality puzzels; de puzzels komen, nadat je ze hebt gemaakt, tot leven middels de iPad.
- Play Osmo; dit lijkt me echt een geweldige toevoeging voor de kleuterklas. De set wordt geleverd met een houder voor de iPad en een spiegeltje. Er zijn inmiddels veel verschillende sets verkrijgbaar. Een van de eerste sets was Osmo Tangram, waarbij kinderen fysiek met tangram aan de slag gaan en direct feedback krijgen op de iPad. De sets van Osmo staan hoog op mijn verlanglijstje!Helaas hangt aan al deze materialen ook een prijskaartje, waardoor ik ze nog niet in de praktijk uit kan proberen. Maar ik ben erg benieuwd naar jullie ervaringen met dit soort materiaal!
